Preeklampsja
Preeklampsja - stan przedrzucawkowy jest ciężkim powikłaniem ciąży, w jej przebiegu dochodzi do upośledzenia przepływu krwi w łożysku, co prowadzi do niedotlenienia płodu, nadciśnienienia u ciężarnej (> 140/90) i proteinurii (>0,5g/dobę). Preeklampsja rozwija się najczęściej po 20 tygodniu ciąży i zazwyczaj ustępuje w ciągu 42 dni po porodzie. Jest powikłaniem ciąży zagrażającym dziecku i matce, rozpoznawanym w 3-5% ciąży. Najcięższa postać PE, zespół HELLP objawia się: skąpomoczem, zaburzeniami widzenia, obrzękiem płuc i sinicą, bólami podbrzusza lub prawego podżebrza, upośledzoną funkcją wątroby, trombocytopenią.
W diagnostyce preeklampsji wykorzystujemy:
1. Badanie PREEPAP zawierające oznaczenia PAPP-A i PLGF.
Kiedy wykonać?
Do określenia zagrożenia wczesnego wystąpienia stanu przedrzucawkowego w pierwszym trymestrze ciąży.
Na czym polega?
Jest to badanie biochemiczne oparte na pobraniu krwi od pacjentki i oznaczeniu stężenia w surowicy ciężarnej białka osoczowego PAPP-A i łożyskowego czynnika wzrostu PLGF. Osoczowe białko PAPP-A jest syntetyzowane w łożysku przez komórki syncytiotrofoblastu i trofoblastu. Najwyższe stężenia PAPP-A obserwuje się w surowicy ciężarnych kobiet, stężenie to wzrasta od 28. dnia ciąży aż do porodu, a największy przyrost obserwuje się w I trymestrze. Odchylenia od normy są zauważalne jedynie w I trymestrze ciąży. Natomiast PLGF jest to białko, które należy do rodziny naczyniowo-śródbłonkowego czynnika wzrostu (VEGF) pobudzającego angiogenezę. Ekspresja PLGF jest najbardziej nasilona w łożysku i w nieco mniejszym stopniu w sercu, płucach i gruczole tarczowym. PLGF działa prozapalnie i pobudza angiogenezę, wiążąc się z receptorem naczyniowo-śródbłonkowego czynnika wzrostu.
2. Badanie PREEK zawierające oznaczenia SFLT-1 i PLGF.
Kiedy wykonać?
Oznaczenia PLGF oraz sFLT-1 wykorzystywane są jako wczesne markery diagnostyki stanu przedrzucawkowego. Dodatkowo stosunek sFLT-1/PLGF w połączeniu z innymi informacjami diagnostycznymi i klinicznymi stosowany jest jako parametr pomocniczy w krótkoterminowej predykcji preeklampsji (potwierdzenie lub wykluczenie) u kobiet ciężarnych z podejrzeniem stanu przedrzucawkowego, a także usprawnia różnicowanie stanu przedrzucawkowego z innymi stanami związanymi z nadciśnieniem u ciężarnych.
Na czym polega?
Jest to badanie biochemiczne oparte na pobraniu krwi od pacjentki i oznaczeniu stężenia rozpuszczalnego receptora naczyniowego czynnika wzrostu śródbłonka typu 1 S-FLT-1 i łożyskowego czynnika wzrostu PLGF. PE jest skutkiem nadmiernego wzrostu w surowicy ciężarnej stężenia czynnika anty-angiogenicznego: sFlt-1, przy nasilonym spadku stężenia czynnika pro-angiogenicznego: PLGF. Oba, PLGF i rozpuszczalny receptor dla VEGF: sFlt-1, należą do naczyniowo-śródbłonkowych czynników wzrostu, przy czym sFlt-1 wiążąc się z PLGF hamuje jego aktywność. Zaburzenia proporcji: sFlt-1 i PLGF prowadzą do uogólnionego skurczu naczyń krwionośnych - najistotniejszej cechy Preeklampsji.
Uwzględnienie w standardzie diagnostycznym wielkości stosunku liczbowego (indeksu) stężeń sFlt-1/PLGF i jego zmian w czasie rozszerza możliwości prognostyczne i diagnostyczne rozpoznanie preeklampsji, a także usprawnia różnicowanie stanu przedrzucawkowego z innymi stanami związanymi z nadciśnieniem u ciężarnych.
Wartości decyzyjne dla współczynnika sFlt-1/ PLGF *
Wczesna preeklampsja: 20-30 tydzień ciąży + 6dni
|
Współczynnik Sflt-1/ PLGF |
Czułość |
Swoistość |
Wykluczenie |
33 |
95 % |
94 % |
Potwierdzenie |
85 |
88 % |
99,5 % |
Późna preeklampsja: 34 tydzień do zakończenia ciąży
|
Współczynnik Sflt-1/ PLGF |
Czułość |
Swoistość |
Wykluczenie |
33 |
89,6% |
73,1 % |
Potwierdzenie |
110 |
58,2 % |
95,5 % |
Pomoc w prognostyce wystąpienia preeklampsji
Okres: 24- 36 tydzień + 6dni
- Współczynnik sFlt-1/ PLGF ≤ 38: wykluczenie preeklampsji w ciągu 1 tygodnia
ujemna wartość predykcyjna (NPV): 99,3 %
czułość: 80 %
swoistość: 78,3 %
- Współczynnik sFlt-1/ PLGF > 38: wykluczenie preeklampsji w ciągu 1 tygodnia
ujemna wartość predykcyjna (NPV): 99,3 %
czułość: 80 %
swoistość: 78,3 %
* na podstawie materiałów Roche Diagnostics Polska Sp. z o.o.